Triangle Talk: Mobiliteit en werk - samen in de file, ja gezellig?

Triangle Talk - Mobiliteit en werk: samen in de file, ja gezellig?

Speakers: Robby Vanuxem (Managing Director Hays België) & Dimitris Bousoulas (vakbondsafgevaardigde ACV Antwerpen )

We staan met z'n allen massaal in de file op weg naar het werk en, we blijven dat ook gewoon doen. Is de Belgische werknemer gewoon té verknocht aan de wagen om voor alternatieven te kiezen of wordt de auto nog te veel gepromoot vanuit de regering en werkgevers? En, we kunnen ook niet over mobiliteit praten zonder salariswagens te vermelden, want weinig zaken kennen zo veel voor- en tegenstanders als dat. Zijn er dan écht geen volwaardige alternatieven?

Dimitris Bousoulas, vakbondsafgevaardigde bij ACV Antwerpen en lid van de raad van bestuur bij i-Bus, en Robby Vanuxem, Managing Director bij Hays bespreken de voor- en nadelen van bedrijfswagens en mogelijke oplossingen voor de Belgische mobiliteitsproblemen. Lees hier een samenvatting van de zeven opmerkelijkste quotes, vragen en antwoorden uit de eerste aflevering van het tweede seizoen van Hays Triangel Talk!

“Moeten we meer rond de kerktoren zoeken naar werk?”

Dimitris Bousoulas van AVC Antwerpen start met de olifant in de porseleinenwinkel: salariswagens. “We zijn één van de weinige landen die onze eigen files voor een stuk parafiscaal bevoordeelt en dit kost ons geld en meer files”, vertelt hij. Dimi voegt eraan toe dat er “sinds Di Rupo al een hervorming is geweest, maar die was niet voldoende”. Hij eindigt met de volgende stelling: is het nuttig om die eigen filevorming te subsidiëren? Robby Vanuxem, Managing Director bij Hays, gaat daar niet akkoord. Hij legt uit dat we “in een heel specifieke Belgische situatie én een war for talent zitten”. Iedereen probeert hier creatief op te anticiperen en Robby vult aan dat “zolang er geen politiek antwoord op komt, de discussie heel moeilijk zal blijven.”

“De salariswagens mogen afgeschaft worden, maar wat komt er in de plaats?”

14% van de Belgische werknemers heeft een salaris- of bedrijfswagen. “Dit is een verdubbeling sinds 2013”, stelt Dimitris vast. Als vakbondsmedewerker vertegenwoordigt Dimitris alle werknemers en daarom pleit hij ook dat het deels gecompenseerd wordt. Volgens een recente studie van SD Worx zijn 50% van de bedrijfswagens ook functioneel, zoals zelfstandigen, schilderaars,… Dus van die 14% zijn ongeveer maar 8% effectief salariswagens.

Dimitris verduidelijkt dat “vanaf we kunnen spreken van een lichte vracht, het écht wel een ‘bedrijfswagen’ is, maar een boekhouder die van klant naar klant rijdt, dat is een beetje ambigu”. Hij vertelt ook over ‘cash for cars’, een maatregel die ooit werd geïntroduceerd, maar die later door het Grondwettelijk Hof weer teruggefloten werd. “Jammer genoeg was dit initiatief geen succes omdat zulke salariswagens nog steeds een significant onderdeel zijn van je loon. Mensen gaan niet uit zichzelf kiezen voor een alternatief, er zal iets van dwang moeten komen vanuit de overheid, voor het collectieve belang”, concludeert hij.
Het mobiliteitsbudget zou het wonderkind moeten zijn, “maar als je dan effectief een plan voorstelt waar mensen kunnen kiezen voor een milieuvriendelijke auto of het openbaar vervoer, kiest maar 8% voor deze optie. Er is dus nog veel werk nodig rond awareness”, volgens Robby.

Dimitris raadt ons aan om niet enkel naar de regering te kijken, “er zijn ook mogelijkheden op bedrijfsniveau”, legt hij verder uit. Robby vraagt om meer te focussen op onze CO2-uitstoot: “Wanneer men spreekt over duurzame mobiliteit, gaat het eigenlijk over zo weinig mogelijk CO2 uitstoten. Daarom zijn elektrische bedrijfswagens een goede oplossing voor een groenere mobiliteit.” Dimi maakt hier nog een belangrijke kanttekening: “Duurzame mobiliteit gaat ook over tijd en ruimte. We moeten op microniveau, bedrijfsniveau en maatschappelijk niveau nadenken over hoe we mensen meer op de fiets krijgen.”

Nieuwe formules van de Belgische overheid om creatief om te gaan met mobiliteitsproblemen

Een voorbeeld hiervan is i-BUS, een gratis pendelbus waarmee werknemers in de haven van Antwerpen van en naar het werk kunnen. Jammer genoeg was dit initiatief niet zo’n groot succes: “Mensen willen liever in hun eigen auto springen. Een cafetariaplan is een alternatief, maar zo bouw je het collectief vervoer een beetje af”, vertelt Dimi. Robby specifieert wel dat “het over een niche in de beroepsbevolking gaat. Voor die specifieke doelgroep is het belangrijk om meer na te denken over efficiëntie”.

“Daar is de vakbond weer om voordelen in vraag stellen”

Sommige mensen gaan volgens Dimitris wel degelijk vooruit met een cafetariaplan, “zeker als er een stukje netto bijkomt. Met een cafetariaplan kan je een stuk van je loon omzetten in andere voordelen zoals extra verlofdagen, een iPad kopen met je eindejaarspremie, een auto,…” Veel van deze formules zijn gunstig voor werknemers, maar op lange termijn hebben ze ook wel een aantal gevolgen: je brutoloon is een stuk minder, waardoor je pensioen ook lager zal zijn en als je ziek valt, zal het ook lager zijn. Om deze redenen hamert Robby op het belang van op tijd en duidelijk te communiceren als werkgever. Hij voegt eraan toe dat “het effect na een tijd vervaagt. In het begin heeft het een heel positieve impact en na een tijd wordt het een verworvenheid. Het cafetariaplan moet gecombineerd worden met andere voordelen om een blijvend effect te hebben, zoals fietsleasing”.

“We kunnen niet vragen aan mensen met een bedrijfswagen om het op te lossen.”

“We zijn een klein land binnen een groot geheel. We zijn een transitland. Bijna iedereen moet onze snelwegen op om van het een naar het andere punt te gaan. De Belgische bevolking moet niet de volledige verantwoordelijkheid nemen voor de files. We moeten ‘the bigger picture’ bekijken en misschien zelfs op Europees niveau,” aldus Robby. “We zijn een klein land binnen een groot geheel. We zijn een transitland. Bijna iedereen moet onze snelwegen op om van het een naar het andere punt te gaan. De Belgische bevolking moet niet de volledige verantwoordelijkheid nemen voor de files. We moeten ‘the bigger picture’ bekijken en misschien zelfs op Europees niveau,” aldus Robby.

“Minder werken is de oplossing.”

Ann Vermorgen, nieuwe voorzitter van de ACV, stelde een vijfweken- in plaats van vierwekenvakantie voor. Dimitris gaat hiermee akkoord en vindt dat “dit de mobiliteitsknoop deels zou kunnen oplossen. Dinsdag en donderdag zijn de drukste dagen op de baan, op de andere weekdagen wordt er thuisgewerkt of niet gewerkt. Dit help enorm met de files.”

Volgens Robby hebben werkgevers en -nemers ingezien dat wanneer er vertrouwen is in de relatie, men veel flexibeler kan samenwerken. “Er kan meer vrijheid gegeven worden aan de werknemers, dit is wel moeilijker in bepaalde functies. Je moet bepaalde resultaten behalen, maar dit moet niet van 8:30 tem 16:30.”

“In een bepaalde straal zoeken naar talent?”

Doordat België zo’n verzadigd land is, zal er altijd een confrontatie zijn. “Je moet als werknemer zelf de beslissing nemen of je dicht bij huis wil werken, op basis van je persoonlijke situatie”, adviseert Robby. “Steeds meer bedrijven kiezen voor ‘satellietkantoren’. Er is een hoofdkantoor, maar je kan ook ergens in een satellietkantoor werken, omdat het misschien dichter bij huis is. Ook dit is beperkt tot bepaalde functies. Zorg dus zeker voor een juiste balans, wat heel specifiek kan zijn naargelang de sector en de functie die je uitoefent.”
We zitten wel in een positieve evolutie: “Gen Z wil geen bedrijfswagen meer, terwijl de babyboomers en Gen X het nog niet kunnen loslaten”, zegt Robby. Investeringen en de mentaliteit van de mensen veranderen duurt heel lang. Een oplossing: technologie! Speed peddel X’s, drones om pakjes te leveren, … “Het is een persoonlijke keuze om dagelijks in de file te staan”. “Een nefaste keuze voor de anderen”, concluderen Dimitris en Robby.

Als je deze samenvatting leuk vond, kun je de volledige aflevering hier beluisteren. Abonneer je op Hays Triangle Talk op Apple Podcasts, Google Podcasts en Spotify voor meer inspirerende verhalen. Vergeet niet om een review achter te laten!

Blijf in contact met ons op LinkedIn, Instagram en Facebook en als je iemand kent die deze aflevering leuk zou vinden, deel ze dan via sociale media.